fot. joyfull/bigstockphoto.com
Poprzednie dwa lata pokazały jak bardzo branża turystyczna jest zmienna, a przyszłość biur podróży niepewna. Bankrutowały one bowiem w niespotykanej dotąd ilości, co oczywiście najdotkliwiej odczuli ich klienci, szczególnie ci przebywający w chwili ogłoszenia bankructwa zagranicą. Wyrzucanie z hoteli i problem z powrotem do kraju – kwestie te nie były dostatecznie uregulowane, dlatego też niewiadomo było, kto ma się takimi turystami zająć. Nowelizacja ustawy o usługach turystycznych ma rozwiać ten problem.
Ministerstwo Sportu i Turystki w projekcie nowelizacji proponuje, aby odpowiedzialność za zapewnienie powrotu do Polski turystów, którzy skorzystali z usług upadłego biura podróży, przerzucić na samorząd województwa. Marszałek województwa będzie zatem musiał podjąć działania związane z organizacją powrotu z imprezy turystycznej, gdy organizator turystyki tego nie zapewni.
Jednocześnie rozwiązanie to odrzuca planowane powstanie Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, który miał gromadzić składki biur podróży jako jedną z obowiązkowych gwarancji wykonania przez nich umów zawartych z klientami.
Jednak zawarte w nowelizacji pojęcie „podjęcia działań” przez marszałków jest mało precyzyjne, w związku z tym jeszcze przed wejściem w życie ustawa nastręcza trudności interpretacyjnych. Różne są w tym zakresie orzeczenia sądów. Według Sądu Apelacyjnego w Poznaniu do zadań marszałka nie powinno należeć organizowanie powrotu turystów do kraju, ale wystąpienie do ubezpieczyciela o wypłatę sumy gwarancyjnej. Natomiast Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że przy wykładni należy brać pod uwagę cel przepisów, i chociaż nie wynika z nich bezpośrednio, że marszałek powinien taki powrót zorganizować to ma on obowiązek sprowadzić do kraju klientów niewypłacalnych biur. Jednak Ministerstwo zapewnia, że w ostatecznym kształcie ustawy niejasności te zostaną rozwiane.
Zapisy takie, co zresztą nie dziwi, nie spotykają się z aprobatą marszałków, którzy w razie konieczności będą musieli wygospodarować niemałe kwoty ze swoich budżetów. Jednak podstawą do uznania ich odpowiedzialności w tym zakresie jest fakt, iż to one są beneficjentami zabezpieczeń finansowych biur podróży w postaci umów gwarancji.
Pewne jest jedno – nowelizacja przepisów jest potrzebna, ale należy ją przeprowadzić w taki sposób, by jasno uregulować tak istotną kwestię. Orzecznictwo jest w tym zakresie niejednolite, więc ciężko stosować je jako wyznacznik, a przedstawiony projekt nie rozwiązuje problemu kompleksowo. Nie ma w nim bowiem wskazówek co powinien zrobić marszałek, gdy w przypadku niewypłacalności organizatora jego gwarancja finansowa okaże się zbyt mała i niewystarczająca na pokrycie całości kosztów powrotu.
Wejście w życiu ustawy planowane jest na drugą połowę 2015 roku, jednak przedtem projekt zostanie poddany konsultacjom publicznym wśród organizacji branżowych i zainteresowanych instytucji.